Psikoterapi nedir sorusunun cevabı çok kişi tarafından merak edilir. Psikoterapi denince, akla ilk olarak koltuğa uzanıp çocukluğumuza geri dönerek, psikoloğun bize verdiği yönlendirmeleri yerine getirmek gelse de aslında işin özü o şekilde değildir.
Peki, psikoterapi nedir? Psikoterapi, uzman bir psikolog eşliğinde kendiniz ile ilgili her detayı keşfetme sürecine verilen isimdir. Duygularınız, düşünceleriniz, inançlarınız, istekleriniz, hayalleriniz ve kişiliğiniz ile ilgili her detayı düşünerek sözlü olarak kendinizi ifade etmeniz demektir. Karşınızdaki profesyonel kişi ile konuştukça rahatladığınızı ve kafanızda cevap bulamadığınız sorulara yanıt bulduğunuzu psikoterapi tedavisi sayesinde görebilirsiniz.
Psikoterapi Ne İşe Yarar?
Psikoterapi kişinin duyusal ve davranışsal bozukluklarının bir uzman eşliğinde düzelmesini amaçlar. Genel olarak ruh halinin daha iyi hale gelmesi için verilen destek sürecidir. Kişiler bu tedavi sayesinde zorluklar ve değişimler ile nasıl başa çıkabileceklerini kavrayarak korkularını yenerler. Sadece zor anların mücadelesinde destek sunmaz, aynı zamanda var olan özelliklerin öne çıkmasını sağlayarak kişiye kendini bir aynada gösterir.
Aslına bakılırsa kişi psikoterapi sayesinde kendini tanıma fırsatı bulur. Duygularını yönetebilmek, düşünce yapısını değiştirmek ve hayata daha olumlu bakabilmek için psikoterapi son derece etkilidir.
Psikoterapi Gizli midir?
Psikoterapi alacak olan danışanların aklına ilk olarak bu soru gelir. Bu tedavi tamamen gizlilik politikasına uygun olacak şekilde sürdürülür. Danışanın anlattığı her şey terapist ile kendisi arasında gizlidir. 3. Kişiler ile kesinlikle bilgi aktarımı yapılmaz. Bazı danışanlar yakın aileden biri ile terapiye katılmak istemez. Terapistin kendisi ile ilgili bildiklerini anlatacağını düşünerek korkuya kapılır. Ancak bu tamamen yanlış olup, seans odasında konuşulan her şey orada gizli tutulur.
Yalnızca kişi çevresine zarar veriyorsa, ailesinin ve yakın çevresinin tedbirli olması maksadı ile ne gibi tedbirlerin alınabileceği konusunda bilgilendirmeler yapılır. Bu hususta hastanın neler yapabileceği, ailenin neler ile karşılaşabileceği gibi konular konuşulur ancak hastanın duyguları ve düşünceleri ile ilgili herhangi bir bilgi paylaşılamaz.
Psikoterapiye Ne Kadar Devam Etmek Gerekir?
Psikoterapi 2 veya 3 seanslık bir işlemdir demek yanlış olur. Bu süreç tamamen hastanın ruhsal durumuna ve terapiye ne derece önem verdiğine bağlıdır. Tedavinin olumlu sonuç verebilmesi için seansları aksatmadan devam etmeli, terapistin direktiflerine aynı şekilde uyulmalıdır. Ortalama 45 dakika ile 1 saat arası gerçekleşen seansların her hafta olması önerilir. İlk başlarda bir süre belirlemek doğru olmaz. Seans süresi iki saati de bulabilir, yarım saatte de bitebilir. Ancak ilerleyen günlerde bir program yapmak daha doğru olacaktır.
Psikoterapi ile Dertleşme Arasındaki Fark Nedir?
Psikoterapi açıklamasına bakıldığı zaman sanki bir arkadaş ile dertleşiyormuş hissi yaratır. Fakat ikisi arasında ince bir çizgi vardır. Arkadaşınız ile sadece içinizi dökerek dertleşirsiniz fakat terapist sizi dinler, anlattıklarınızdan yola çıkarak analiz yapar ve bir tedavi süreci başlatır. Bir bakıma terapist kişinin kendi özelliklerinin ve hayata bakış açısının farkına varmasına yardımcı olur.
Terapist hiçbir şekilde nasihat vermez, kişiyi eleştirmez ve dinledikleri karşısında yorum yapmaz. Yalnızca analiz ederek kişiye özel rapor çıkartır. Kişiliğinizi değiştirmeye karar verdiğinizde hedef noktaya karar vererek bu değişim sürecinde sizlere destek olur. Psikoterapi tedavisi de tam olarak bunu gerektirir. Ancak psikoterapi için acele etmemek gerekir, çünkü yavaş ilerleyen bir süreçtir. Yani terapist varmak istediğiniz noktaya sizi direk teslim etmez, sadece siz o yolda yürürken size eşlik eder. Bu nedenle hemen pes etmemeli, olabildiğince sabırlı davranılmalıdır. ,
Psikoterapi Tedavisine Ne Zaman İhtiyaç Duyulur?
Psikoterapi tedavisinin çeşitli sebepleri vardır. Depresyon, kaybı bozuklukları, dikkat kaybı ve odaklanamama gibi durumlarda bu tedavi uygulanır. Dünyada pek çok kişi bu şikayetlerden yakınarak psikoterapi tedavisine başlıyor ve %90 olumlu sonuç alıyor. Bunun yanı sıra şu durumlarda da psikoterapi tedavisine gerek duyulur;
- Devamlılığı olan mutsuzluk, çaresizlik ve umutsuzluk duyguları yaşanıyorsa,
- Duygusal bozukluklar ve içten gelen korkular kişinin hayatını etkiliyorsa,
- Kişinin davranışları kendisine ya da çevresine zarar veriyorsa,
- İş hayatında performans düşüyorsa psikoterapi tedavisine ihtiyaç duyulur.
Psikoterapi Kimler Tarafından Uygulanır?
Psikoterapi tedavisi bu alanda eğitim almış terapistler ya da psikologlar tarafından yapılır. Ancak psikoterapi kapsamlı bir dal olduğu için günümüzde bu açıdan meslek dalı genişlemiştir. Örneğin yaşam koçluğu ve danışmanlık da psikoterapi eğitimi aldığı için bu tedaviyi uygulayabilir. Ancak psikiyatriler uzun ve derinlemesine bir sorgulama yapacağı için hastalara daha etkili bir tedavi sunuyor. Psikoterapi de bir tedavi olduğu için bu noktada danışmanlık hizmetinden ayrılıyor.
Terapi Esnasında Kişiyi Neler Bekliyor?
Psikoterapinin ilk seansında terapist öncelikle hastayı tanımaya çalışır. Asıl amaç hastanın neden oraya geldiği ve neler anlatmak istediğini çözmektir. Bu seansta terapist kişiye farklı sorular yönelterek sorunu anlamaya çalışır, bu doğrultuda belli etmeden farklı testler uygulayarak hastanın daha rahat konuşmasını sağlar.
Her kişi farklı karaktere sahip olduğu için ve herkes farklı sebeplerden ötürü terapiye geldiği için psikoterapi tedavi süreci ve bir sonraki seanslarda neler olacağı değişiklik gösterir. Uzmanların eğitimine göre ve hastanın ne kadar rahat konuşabildiğine bağlı olarak da tedavi teknikleri de farklılık gösterecektir.
Sık Görülen Psikoterapi Türleri Nelerdir?
Bilişsel Davranışçı Terapi: Sağlıksız ve olumsuz yöndeki düşüncelerin duygu ve davranışlara yansıdığı noktada bu terapi türü kullanılır. Bu terapide sistemli bir şekilde ilerlemek ve olumsuz düşüncelerin yerine sağlıklı düşüncelerin konulması gerekir. Tedavi süresinde kişinin özgüvenini kazanma ve girişkenlik özelliklerini ön plana çıkartmaya yönelik çalışmalar yapılır. Uygulama esnasında nefes egzersizleri ve ev ödevi büyük bir öneme sahiptir.
Gestalt Terapi: Bu terapiye göre şimdi ve burada kavramlarının önemi büyüktür. Danışanın farkındalığını ölçmek için sadece o ana özel testler uygulanır ve farkındalık arttıkça değişimin mümkün olabileceği düşünülür.
Psikanaliz Terapi: Kişinin davranışları bilinci dışında herhangi bir süreçten etkilendiyse bu tedavi yöntemi uygulanır. Serbest analiz ve rüya yorumları kullanılarak danışanın neler düşündüğü anlaşılmaya çalışılır. Bu tedavide terapi seansları sık olur ve seanslar genelde uzun sürer.
Aile ve Çift Terapisi: İsminden de anlaşılacağı üzere yalnızca aile ve çiftlere uygulanır. Daha çok anlaşmazlık yaşayan ve birbirine kendini ifade edemeyen çiftlere uygulanır. Seanslar bazen tek kişilik olurken bazen aile ile birlikte görülür.
Psikoterapi Tedavisinden Sonra Hastayı Neler Bekler?
Psikoterapi tedavisinden sonra hastayı çok daha iyi bir süreç bekler. Tabi aynı zamanda zorlu bir mücadele de hastayı bekler. Kişi tamamen farklı bir kişiliğe bürünmenin verdiği zorluk ile savaşırken bir yandan kendisini daha iyi hissedeceği için ruhsal bakımdan pozitif olacaktır. Seanslar bittikten yaklaşık birkaç ay sonra hasta artık geçmişi unutacak sanki yıllardır bu karakterde hayat sürüyor gibi hissedecektir.
Tabi bu durum hastanın seanslara ne derece katıldığına ve terapistin önerilerini ne şekilde uyguladığına bağlıdır. Terapistin uzmanlık durumu ve hastanın kararlı olması tedavinin olumlu sonuçlanması hususunda son derece etkilidir. Bunun için iyi bir terapist ile görüşmek ve kararlı adımlar ile ilerlemek şarttır.