Panik atak aniden ortaya çıkan ve tekrarlayan yoğun sıkıntı ve korku nöbetleridir. Fiziksel belirtiler ile kendini gösterir. Bütün vücudun kasılmasına neden olur. Oluştuğu anlarda gerçek bir tehlike ya da görünür bir neden yoktur. Panik atak kişi için çok korkutucu bir durumdur. Yaşadığı an kalp krizi geçirdiğini zanneder ya da öleceğini düşünür. Çoğu insan hayatı boyunca bir ya da iki kez panik atak geçirir ancak bununla kalmazsa ve panik ataklar sıklaşırsa artık ruhsal bir bozukluk olan panik bozukluğa dönüşür.
Panik ataklar beklenmeyen bir anda birdenbire ortaya çıkar. Giderek şiddeti artar. 10 dakika içinde en yoğun şiddete ulaşır. Genellikle 10-30 dakika arası sürer ve kendiliğinden geçer. Ancak nadirde olsa bir saate kadar çıktığı görülmüştür. Panik bozukluğu çok sık görülen bir rahatsızlıktır. 100 kişiden en az 3’ü bu rahatsızlığı geçirmiştir ya da halen yaşıyordur. Kadınlarda erkeklere göre 2-3 kat daha fazla görülmektedir.
Panik Atak Belirtileri
- Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma
- Çarpıntı, kalbin hızla çarpması
- Nefes darlığı, soluğun kesilmesi, boğulma hissi
- Ateş basması, terleme, üşüme, ürperme
- Baş dönmesi
- Baygın veya sersem hissetme
- Mide bulantısı
- Titreme ya da sarsılma
- Uyuşma ya da karıncalanma
- Kontrolü kaybetme veya çıldırma korkusu
- Ölüm korkusu
Panik Atak Nedenleri
Panik atağın yaşanmasına sebep olabilecek birçok durum ve sebep vardır. Bunlardan biri genetik faktörlerdir. Yakın zamanda ya da çocukluk döneminde yaşanan travmatik olaylarda panik atak oluşumuna sebep olur. Stres düzeyinin yüksek olması ise en büyük etkenlerden biridir. Örnek olarak ani kayıplar, boşanmalar ya da iş ile ilgili olumsuz durumlar gösterilebilir. İlginç gelecektir ki kişinin hayat gidişatını değiştiren bazı olumlu durumlarda panik atağın oluşmasına sebep olur. Evlenme, çocuk sahibi olma, işte ilerleme terfi olma bu duruma örnek olarak vermek mümkündür. Olumsuz duygulara yatkın olma, uyuşturucu, sigara, kafein bağımlısı olma atak geçirme riskini arttırır. Ayrıca diğer psikolojik rahatsızlıklar da (obsesif kompülsif bozukluk, agorafobi, travma sonrası stres bozukluğu gibi hastalıklar) riski arttırır. Bazı ilaçlar ve karbondioksit, beyindeki nörotransmitterlerdeki dengesizlikte atak oluşumunda etkili olur.
Panik Atak Geçirirken Ne Yapmalı?
Panik atak sırasında gerçekleştirmesi en zor olan ancak en önemli olan şey kişinin sakin kalmasıdır. Savaşmaya kalkarsanız daha da zorlanırsınız.
İçinde bulunduğunuz ana odaklanın. Atağın geçeceğini kendinize hatırlatın. Yaşadığınız şeyin kalp krizi ya da ölüm değil atak olduğunu hatırlatın.
Nefesinize odaklanmaya çalışın. Burundan derin nefes alıp 5’e kadar sayın. Saydıktan sonra nefesi ağzınızdan yavaşça verin.
Hayallerinize, sizi mutlu eden şeyleri (aile, sevilen kişiler, gezmek istenilen yerler vs.) düşünün.
Panik Atak Tedavisi
Panik atak tedavisine başlamadan önce hastalığınızın panik bozukluğu olduğu konusunda kesin bir karara varmalısınız. Çünkü atak belirtileri kalple ilgili rahatsızlarda da görülebilen belirtilerdir. Tüm tetkik ve taramalardan geçtikten sonra hala bir şey bulunamadıysa ve psikiyatristle görüşmeniz sonucunda tanı konduysa bu noktadan sonra düzenli terapiye başlayabilirsiniz. Bilişsel davranışçı terapi bu rahatsızlığın tedavisi noktasında işe yarayan bir tekniktir. Atak ortaya çıkmadan önceki durum, ortaya çıktığı andaki durum ve sonrası detaylandırılarak üstüne çalışılır. Yanlış bilgi ve inançlar değiştirilir. Korkuların üstüne gidilir. Böylece atakların nasıl önlenebileceği konusunda yol haritası çizilir.
Psikoterapi dışında hekiminiz gerekli görürse ilaç tedavisine de başlayabilirsiniz. Tedavinin şekillendirilmesi noktasında hastalığa neden olan etmenlerde önemlidir hekiminiz buna göre yol alır. Bu yüzden sağlık öykünüzü ve durumunuzu doktorunuza tüm açıklığıyla anlatmak size büyük fayda sağlayacaktır.